kadir (abbâsî halifesi) ne demek?

Kadir veya Ebû’l-Abbâs el-Kâdir Billâh Tam Adı: Ebû’l-`Abbâs "el-Kâdir Billâh" Ahmed bin İshâk bin el-Muktedir (Arapça: أبو العباس "القادر بالله" أحمد بن إسحاق بن المقتدر ; Ebū el-ʿabbās el-kādir bi-llah ʾaḥmad bin ishāk el-muktedir) (d. 947 – ö. 29 Kasım 1031) Bağdad Abbâsî Hâlifelerinin yirmibeşincisidir.

Yaşamı

Kuzeni Tâi halifelikten azledildikten sonra halife olan ve Muktedir'ın torunu olan Kâdir zamanında Gazne Devleti, en parlak devrini yaşamıştır. Abbâsî Hâlifelerinin, Şiî-Büveyhî emirleri karşısında kaybettiği siyasi, askeri güç ve yetkilerini yeniden kazanıp onların baskısından kurtulma gibi Abbâsî Hilâfetinin siyasi ve dini otoritesinin ve itibarının geri kazanılması yolunda birtakım çalışmalar da yapan Kadir'i Samanîler halife olarak tanımamıştı. Gazneli Mahmud'un kendisini tanıması üzerine, o da Mahmut'a birtakım hediyeler görderdi. Halife, Gazneli Mahmud'un İslam dinini yaymak için putperest Hintlere karşı yaptığı gazâları izlemiş ve ona çeşitli unvanlar vermiştir.

Gazneli Mahmud'la arası, Karahanlılara ait Semerkand şehrinin fermanının kendisine verilmesini istediği zaman açıldı. Kısa süre sonra düzelen araları, 1023-1024 yıllarında olası bir Gazneli-Fatımî yakınlaşmasından şüphelenmesiyle tekrar bozuldu. Bütün bu olaylara rağmen Sünniliğin tam bir koruyucusu olan Mahmut, daima halifenin ismini paralarının üzerine bastırmaya, seferlerinden sonra elde ettiği ganimetlerden Bağdat'a hediyeler de göndermiştir.

Kâdir, 87 yaşında Bağdat'ta ölmüştür ve yerine oğlu Kâ'im yirmialtıncı hâlife olarak geçmiştir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Dış bağlantılar

Bayur, Yusuf Hikmet (1987). Hindistan Tarihi, Cilt I, TTK Basımevi, Ankara.
Merçil, Erdoğan (1989). Gazneliler Devleti Tarihi, TTK Basımevi, Ankara. ISBN 975-16-0189-4
Bosworth, Clifford Edmund (1963). ''The Ghaznavids: Their Empire in Afghanistan and Eastern Iran 994–1040 Edinburgh University Press, Edinburgh. OCLC 3601436
Muir, Wiiliam (1924), The Caliphate, its rise, decline and fall, Edinburgh:John Grant 1 Chapter LXXV, Buweihid Dynasty, Al-Muti', At-Tai', Al-Kadir, and Al-Kaim, Caliphs (Erişim tarihi:2.4.2012)